Van zware jongen naar ervaringsdeskundige in de daklozenopvang

Hoeren en snoeren. Zuipen en snuiven. Voor de 23-jarige Rick is het leven één groot feest. Als grootschalige wietkweker bulkt de Venlonaar van het geld. Hij kent iedereen en iedereen kent hem. Eindelijk! Niemand in Venlo en omstreken kan nog langer om hem heen.

Hoe kon het zo ver komen? De inmiddels 42-jarige Rick neemt ons mee naar zijn vroege jeugd. Op de lagere school was hij het mikpunt van pesterijen. Daarna klom hij op van jeugdige straatrover naar grootschalige hennepteler. Dan volgt de strijd met zijn ‘innerlijke demonen’ én een afrekening met zijn verslaving.

Lees het verhaal over de transformatie van een crimineel naar leerling-deskundige bij Novadic-Kentron: een Brabantse instelling voor verslavingszorg. Momenteel zet Rick zijn persoonlijke ervaringen daar in om verslaafde daklozen verder te helpen. Hij gaat daarbij dankbaar gebruik maken van onze Shelterbags.

Rick:

“Als gezin hadden wij het niet breed. Mijn moeder verdiende wat centen bij als schoonmaakster. Het was een eenvoudig, maar gelukkig bestaan. Een verhuizing vanuit ons kerkdorp naar Venlo verstoorde dat geluk. In de stad probeerde ik aansluiting te vinden op de basisschool bij een groep kinderen. Zij kenden elkaar al van jongs af aan. Helaas kwam ik er niet tussen. Sterker: ik werd behoorlijk gepest.”

Venlose Bad Boys

“Na die ervaring begon ik op de middelbare school van me af te bijten. Niemand zou meer over mij heen lopen. Ik ging bij een jeugdbende. We haalden voortdurend rottigheid uit en ook experimenteerden we met drugs.

"Van een tasjesroof die ik in mijn jeugd pleegde, heb ik nog altijd spijt."

Op mijn 15de pakte de politie me voor het eerst op voor een tasjesroof. Een misstap waarvan ik nog altijd spijt heb. Daarna ben ik op mijn 18de in de boeien geslagen voor een roofoverval in Duitsland. Ik moest brommen en na deze verplichte ‘vakantie bij onze Oosterburen’ woog ik afgetraind 105 kilo schoon aan de haak! In de bak had ik genoeg tijd om te fitnessen.”

Confrontatie met zijn kwelgeest

“Met zulke brede schouders was een baan als portier me op het lijf geschreven. Zeven jaar lang heb ik aan de deur gestaan bij een populaire uitgaansclub. Op een zekere avond stond daar een jongen in de rij. Hij zei: ‘Je kent me toch, laat me nu naar binnen.’ Ik schudde mijn hoofd en deed net alsof ik hem niet herkende. Natuurlijk wist ik dondersgoed wie hij was. Hij was één van die pestkoppen van de lagere school. Resoluut wees ik naar het einde van de rij. Hij droop af en sloot achterin de rij aan. Voor mij was dat een ingrijpende ervaring. Niemand zou meer met mij sollen.”

Zware jongen

“Via een growshop ben ik daarna de georganiseerde criminaliteit in gerold. Vijf jaar heb ik in Duitsland op grote schaal wiet geteeld. De poen en het aanzien deden me goed. Gaven mijn ego een boost. Ik snoof veel coke, maar het was nog een genotsmiddel. Alles kon, niets was te gek. Op mijn 28ste was het echter over met de pret. De politie doekte mijn kwekerij op. Na een rechtsgang van 10 jaar en een hoger beroep, kreeg ik in 2014 mijn straf te horen: 2 jaar detentie.”

Downfall

“Direct na mijn arrestatie begon ik cocaïne te gebruiken bij stress. Ik wilde dat gevoel terug van die onbezorgde feesttijd. Ik deed inmiddels legaal werk, waarbij ik op een dag 7 meter naar beneden lazerde. Het gevolg? Een verbrijzelde pols en zwaar hersenletsel. Ik kon niet langer de kostwinner zijn van mijn gezin. Mijn ego kreeg kreeg een flinke knauw.

"De Rick die in de spiegel terug staarde, stond in schril contrast met de beruchte Venlose hennepteler."

De Rick die in de spiegel terug staarde, stond in schril contrast met de beruchte Venlose hennepteler. Ik raakte depressief en verloor zelfs het dak boven mijn hoofd. Ruim een jaar ging ik van bank naar bank bij vrienden en kennissen. Een thuisloze zonder richting in zijn leven.

Mijn cokegebruik escaleerde en ik mocht mijn dochters niet meer zien. Het was een vicieuze cirkel. Door het gemis van mijn dochters snoof ik steeds meer, waardoor de afstand tot mijn meiden alsmaar groter werd. De ommekeer kwam vlak voordat ik naar de gevangenis moest om mijn straf uit te zitten. Waarom was ik in hemelsnaam zo geworden? In de gevangenis merkte ik dat ik zonder coke kon. Ik kwam zelfs in aanmerking voor vervroegde vrijlating.”

Ommekeer

“Eenmaal op vrije voeten, ging ik gemotiveerd aan de slag als stukadoor. Maar helaas: ‘old habits die hard’. Uiteindelijk won mijn verslaving het van mijn wilskracht. De situatie thuis werd onleefbaar. Voor het eerst in mijn leven was het nodig om me kwetsbaar op te stellen. Aan mijn vriendin biechtte ik mijn gebruik en problemen op. Uiteindelijk ben ik bij Vincere Venlo terecht gekomen. Een instantie voor verslavingszorg. In de therapieblokken heb ik hard aan mezelf gewerkt. Waarom moest ik me altijd zo profileren? Waar kwamen al dat liegen en piekeren vandaan?

Voor het eerst in mijn leven raakte ik echt clean. Zowel lichamelijk als geestelijk. Het lukte me met mezelf en mijn verleden in het reine te komen. Langzaam groeide mijn eigenwaarde en zelfvertrouwen. Ik zag een positieve toekomst in het verschiet liggen.”

Ervaringen subtiel inzetten

“Tijdens cursussen over herstellen van een verslaving en het werken met eigen ervaringen, bouwde ik mijn zelfvertrouwen verder uit. Ik ben dankbaar voor alle steun van mijn vriendin, ouders en medecursisten. Inmiddels doe ik een opleiding ‘persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen met ervaringsdeskundigheid’. Als ervaringsdeskundige sta ik bij Novadic-Kentron naast jonge, verslaafde daklozen.

Het gaat me steeds beter af om ze te raken of prikkelen met specifieke ervaringen uit mijn verleden. Welk stuk uit mijn leven past bij het verhaal van mijn gesprekspartner? Eerder vertelde ik te veel details, nu maak ik het krachtiger door ervaringen subtieler in te zetten. Ik verplaats me in hun wereld en probeer ze te motiveren zonder een oordeel te vellen over hun keuzes. Zonder te zeggen wat ze moeten doen.”

Bruggenbouwer

“Als ervaringsdeskundige ben ik een bruggenbouwer tussen de cliënt en de professional. Mijn gesprekspartner hoeft helemaal niets van mij. Als een dakloze wil blijven zwerven en gebruiken dan is dat prima. Ook dan hoor ik graag waar hij behoefte aan heeft, hoe ik hem kan assisteren.

Wil iemand proberen weer aansluiting te krijgen bij de maatschappij? Dan probeer ik hem daar natuurlijk bij te helpen. Zo ben ik laatst met een jongen meegegaan naar de rechtbank. Hij zit nu in een afkickkliniek en daarna krijgt hij zijn eigen kamer. Van hem heb ik een persoonlijke brief mogen ontvangen. Hartstikke bijzonder.

"Een Shelterbag is een kiem, waaruit iets heel moois kan groeien."

Het contact met mijn jongste dochter is helaas nog niet hersteld, maar ik heb er alle vertrouwen in dat hier verandering in zal komen. Het gemis blijft een gevoelige snaar, maar ik merk dat mijn dromen beetje bij beetje uit beginnen te komen.

De komende tijd gaan we de Shelterbags overhandigen aan kwetsbare cliënten. De pakken zijn in eerste instantie natuurlijk een praktische oplossing. Ik weet echter zeker dat ‘mijn jongens’ zich gezien voelen wanneer ze zo’n pak ontvangen. Die Shelterbag kan de kiem zijn, waaruit iets heel moois kan groeien.”

Youp Meek
Youp Meek