De Sheltersuit Camper heeft deze zomer Nederland doorkruist. Ook in Den Bosch zijn Shelterbags uitgereikt: 20 stuks bij Novadic-Kentron. Deze organisatie is gespecialiseerd in alle facetten van de verslavingszorg. Als coördinator dag- en nachtopvang heeft Marcella Mulder dagelijks contact met verslaafde daklozen. Tegenwoordig is ze hulpverlener, maar ooit stond ze ‘aan de andere kant’ van de verslaafdenzorg. Marcella:
“De dag dat ik besloot te stoppen zal ik nooit vergeten. Dat beeld staat op mijn netvlies gebrand. Ik gebruikte heroïne, cocaïne en methadon en ik woog slechts 43 kilo. Ik had ontstekingen aan mijn longen en lever achter de rug. Injecteren was nauwelijks nog mogelijk. Waarom? Ik kon mijn aders niet meer vinden. Mijn lichaam werd ontsierd door meerdere abcessen.”
Weer scoren op de Zeedijk?
“In die conditie stond ik op Amsterdam CS. Overal forensen, toeristen en inwoners die me passeerden. Precies op dat moment realiseerde ik me dat ik volledig buiten de maatschappij stond. In mijn zak had ik nog 50 gulden. Zou ik weer naar de Zeedijk gaan om te scoren? Ik keek om me heen. Het was een regenachtige dag en nog vroeg in de ochtend. De kans was groot dat ik een onbekende dealer zou moeten aanspreken. Ik vreesde dat hij me rotzooi zou aansmeren.
"Ik vreesde dat een onbekende dealer mij rotzooi zou aansmeren."
Ik dacht na over mijn leven. In Amsterdam had ik al in portieken geslapen, in de
nachtopvang gebivakkeerd en op banken bij vrienden en kennissen overnacht. Mijn besluit? Tot hier en niet verder. Ik ga afkicken! Van mijn laatste centen heb ik methadon gekocht. Uiteindelijk ben ik in 1989 gestopt met middelengebruik op 30-jarige leeftijd. Nu ben ik een gelukkige moeder en oma van 62 jaar.”
Afkicken: methadon én joggen in het Vondelpark
“Op Amsterdam CS daalde het besef neer dat ik op de dood afstevende. Met het leven was ik echter helemaal niet klaar. Van huis had ik normen en waarden meegekregen. In een kamertje in Amsterdam ben ik in een paar maanden met de hulp van methadon afgekickt. Natuurlijk verzon ik continu redenen om ruzie te maken met mensen om heen. De reden? Emoties als boosheid waren een trigger om spul te regelen.
Mijn redding? Dagelijks joggen in het Vondelpark! Dat gaf structuur aan mijn dag en zo heb ik mijn leven een andere wending gegeven. Na de afkick periode heb ik een tijdje als uitzendkracht gewerkt. Met het gespaarde geld ben ik teruggegaan naar Zaanstad waar ik geboren en getogen ben. Met hulp van de woningbouwvereniging heb ik een eigen huisje gekregen.
Op mijn 21ste is mijn zoontje geboren. Het is me gelukt om een jaar clean te blijven, maar daarna ben ik teruggevallen. Ik kon niet meer voor hem zorgen. Jarenlang heeft mijn moeder de opvoedtaken overgenomen. Op mijn 30ste, tijdens mijn verhuizing naar Zaanstad, was ik in verwachting van mijn dochter. Daar vond ik de rust, maar ik wilde voorkomen dat ik in een uitkeringssituatie zou belanden. Omdat ik op mijn 14de verslaafd ben geraakt, had ik mijn school niet afgemaakt.
"Door mijn verslaving kon ik jarenlang niet voor mijn zoon zorgen. Mijn moeder heeft die taak overgenomen."
Ik kwam in aanmerking voor een ‘randgroepjongeren-opleiding bij de hogeschool van Amsterdam, maar uiteindelijk mocht ik na een gesprek, een vooropleiding en een examen toch doorstromen naar de reguliere hbo. Aan de HvA heb ik toen een opleiding Maatschappelijke Zorg gevolgd. Ik was door mijn eigen ervaringen kritisch naar de hulp die ik ontvangen had. Ik vond dat de hulpverlening beter kon!”
Carrière bij Novadic-Kentron
“Inmiddels werk ik al 18 jaar bij Novadic-Kentron. We zijn toonaangevend op het gebied van een riskante leefstijl, verslaving en verslavingszorg. En door die expertise breed te delen, kunnen meer mensen een riskante leefstijl vermijden en ondervinden mensen die al problemen hebben, veel minder drempels om hulp te zoeken.
De dag- en nachtopvang zijn geen behandelafdeling. Het zijn allereerst rustplekken van waaruit we mensen kunnen doorverwijzen.We hebben plaats voor 35 personen, maar momenteel is dat aantal teruggebracht tot 25 mensen vanwege de coronacrisis. In de opvang zijn gebruiksruimten voor drugs en alcohol en ook is er een rookruimte.
Iemand kan daar niet zo maar plaatsnemen en een feestje bouwen met een paar blikken bier. Een verslavingsarts beoordeelt of er sprake is van een alcoholverslaving. Zo ja, dan mag je gebruik maken van de voorziening. Voor ghb-cliënten hebben we trouwens een afwijkend protocol. Het risico op een overdosis of gevaarlijke ontwenningsverschijnselen is bij deze drug erg groot. De ruimten helpen om de drugsoverlast op straat terug te dringen.”
Van nachtopvang naar doorstroomvoorziening
“Mijn taak als coördinator is om van deze opvang een doorstroomvoorziening te maken. Bijvoorbeeld naar het ‘Housing First’ project van de gemeente Den Bosch. Het idee is dat mensen beter aan hun problemen kunnen werken als ze een eigen, stabiele plek hebben. Doorstromen kan ook naar de reguliere opvang of naar een eigen plek.
De Shelterbags zijn een belangrijk hulpmiddel in ons werk. Soms is het nodig om een cliënt een sanctie op te leggen. Dat gebeurt als iemand agressief is tegen een hulpverlener of een mede-cliënt. Of na het stelen of vernielen van eigendommen. Zo iemand krijgt een Shelterbag mee. Dan weten we dat iemand buiten toch warm en beschermd kan slapen. Wanneer hij na een periode weer welkom is in de nachtopvang moet hij zijn Shelterbag weer inleveren."
Verslaafd zijn is een handicap
“Vergeet niet dat een verslaving je overkomt. In de jaren ‘70 was heroïne nieuw. Mensen noemden het een nieuw soort hash. In die tijd voelde ik me erg eenzaam vanwege een ingrijpende gebeurtenis in mijn leven. In mijn pubertijd kreeg een vriendje dat gebruikte. Zo heeft iedereen zijn eigen verhaal.
Van heroïne roken ging ik over op injecteren. Daar kwam later cocaïne bij. Nu kom ik niet meer in de verleiding wanneer ik mensen drugs zie gebruiken in de opvang. Mijn
verslavingsgevoeligheid was een handicap waar ik mee heb leren leven, maar die me niet langer beperkt.”
